Semninarium ZAND 09.05.2023

Juliusz Galiński
W kierunku terrarystyk zdekolonizowanych? Pierwsze wnioski z wielostanowiskowych badań terrarystyki między Europą, Azją i Australią.

Bezkręgowce zaczęły być sprowadzane z krajów skolonizowanych i peryferyjnych do krajów centrum w okresie przypadającym na światową dominację Imperium Brytyjskiego, zwłaszcza w regionach Azji i Afryki. Dziś, tymi samymi szlakami transportowane są do Europy chrząszcze z centralnej Afryki, pająki z Indii, motyle z Indonezji i setki innych rodzajów drobnych stworzeń pochodzących z Globalnego Południa. Są wysyłane w paczkach, chowane w walizkach, płyną statkami czy lecą samolotami. Pełna środowiskowa, jak i społeczna, skala konsekwencji tej praktyki pozostaje niemożliwa do oszacowania – niekontrolowane odłowy, przenoszenie bezkręgowców na nowe siedliska oraz powstawanie gatunkowych hybryd stanowią jedynie wierzchołek góry lodowej. Przy pozornie nieskończonej obfitości bezkręgowców i niemożliwych do zmapowania sieciach relacji między nimi, wszelkie operacje podejmowane zarówno przez indywidualnych terrarystów, jak i lokalne samorządy, rządy państw oraz międzynarodowe instytucje są poruszaniem się po omacku.
Aby zrozumieć fenomen terrarystycznej hodowli bezkręgowców, nie można ograniczyć się do badania praktyki w poszczególnych krajach. Należy spojrzeć przede wszystkim na połączenia, które stworzyły warunki konieczne do powstania współczesnej globalnej terrarystyki – od nowych mediów, poprzez późny kapitalizm, aż do technologii, jaką jest biologiczne pojęcie gatunku. Jaki jest stosunek współczesnej światowej terrarystyki do jej kolonialnych początków? Dlaczego w Polsce tak często stawiane są w terrariach rzeźby udające budowle azteckie, inkaskie bądź afrykańskie, ale w Australii zupełnie się tego nie robi? Czy terrarystyka może być lokalna, czy jest to jednak wyłącznie zglobalizowana praktyka? Do kogo należy bezkręgowiec, który nigdy nie spotkał człowieka?
W trakcie seminarium przestawię wstępne wyniki wielostanowiskowych badań terenowych prowadzonych w ciągu ostatnich lat w Polsce, Australii, Tajlandii oraz Singapurze. Omówię zjawisko terrarystyki z perspektywy postkolonialnej oraz przeanalizuję ideologiczne założenia, które leżą u jej podstaw.

Juliusz Galiński jest studentem etnologii i antropologii kulturowej oraz mongolistyki i tybetologii w ramach studiów II stopnia w Kolegium MISH UW. Obecnie realizuje grant w ramach „Inicjatywy Doskonałości – Uczelnia Badawcza” na stażu naukowym na Australijskim Uniwersytecie Narodowym w Canberze. W ramach projektu bada terrarystykę australijską zestawiając ją z terrarystyką polską. Zajmuje się przede wszystkim badaniem bezkręgowców i relacji łączących je z ludźmi. W swoich wcześniejszych badaniach przyglądał się relacjom ludzi i pszczół, a wynik jego prac został opublikowany w „Etnografii Polskiej” (Galiński 2023). Juliusz jest członkiem Collegium Invisibile.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *